vol.4/2008 - Omówienia UKRAINA ...

Omówienia. Holocaust na Ukrainie.
Anna Abakunova, Igor Schupak

Abstrakt

W historiografii radzieckiej historia Holokaustu na Ukrainie omawiana była skrótowo w kontekście II Wojny Światowej lub Wielkiej Wojny Ojczyźnianej (np. w pracach M. Kowala , T. Pierszynej i in.). Często w pracach na temat historii II Wojny Światowej w ogóle nie wspominano o eksterminacji Żydów, nawet w przypadku wzmianek o masowych mordach ludności cywilnej autorzy nie pisali o nazistowskiej polityce „ostatecznego rozwiązania problemu żydowskiego” . Dla historiografii radzieckiej charakterystyczne było sformułowanie o mordowaniu przez nazistów „radzieckiej ludności cywilnej bez względu na płeć, wiek i narodowość”. Odzwierciedlało ono radzieckie podejście do rozpatrywania „wspólnego losu” ludzi radzieckich, w które nie wpisywały się fakty o odmiennych losach odrębnych narodów, w szczególności o prowadzonej przez faszystów celowej eksterminacji Żydów. Niektórzy historycy, wspominając w duchu radzieckim o mordach dokonywanych na Żydach pisali o „pomocy dla nazistów świadczonej przez żydowskich kolaboracjonistów”. Tak oto, T. Pierszyna w swojej pracy twierdzi, że zamordowanie przez hitlerowców 200 tysięcy osób w obozie koncentracyjnym w Janowie dokonało się przy „współudziale syjonistów” .

Tym nie mniej, także w radzieckiej historiografii eksterminacja Żydów wspominana była w kontekście krytyki „działań nacjonalistów ukraińskich”, których obwiniano o pomoc przy nazistowskim ludobójstwie.

Byli też oczywiście ludzie starający się ujawnić prawdę. We wrześniu 1961 r. poeta Jewgienij Jewtuszenko opublikował w „Literaturnej Gaziete” wiersz „Babi Jar”. Poważny wpływ moralny na ogół społeczeństwa miała też powieść A. Kuzniecowa „Babi Jar” . Te dwa utwory literackie, nie będąc oczywiście opracowaniami naukowymi, odegrały znaczącą rolę w formowaniu określonej myśli społecznej o tragedii Holocaustu.

Po rozpadzie ZSRR i powstaniu niezależnego państwa ukraińskiego obiektywne badanie historii Zagłady mogło się wyodrębnić jako oddzielny kierunek badawczy. Od tego właśnie momentu możemy mówić o historiografii Holocaustu na Ukrainie. Próby opisu głównych tendencji w historiografii ukraińskiej na ten temat (poczynając zasadniczo od roku 2000) podjęte zostały przez S. Jelisawietskiego , A. Podolskiego , A. Krugłowa i in. ...

powiększ

kup artykuł

Drukuj artykuł

Poleć artykuł

Menu

vol.4/2008 - Omówienia UKRAINA ...