English
Język Polski
W pierwszym kręgu. Listy ukrywającego się
Marcin Kula
j.m.kula@uw.edu.pl Biogramprofesor nauk humanistycznych, historyk i socjolog, emerytowany pracownik Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie wykłada w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza W Warszawie; specjalizuje się w historii społecznej; autor wielu publikacji z historii Polski i Ameryki Łacińskiej, podejmuje też temat pamięci historycznej i nośników pamięci; w 2007 r. ukazała się książka Autoportret rodziny X. Fragment żydowskiej Warszawy lat międzywojennych, nagrodzona Nagrodą Historyczną „Polityki”; w ostatnich latach wydał serię Wykładów z socjologii historycznej: Trzeba mieć pieniądze (2014), Trzeba pracować i produkować (2014), Trzeba jeść (2015), Trzeba mieszkać, myć się i ubierać (2015), Trzeba wydorośleć (2016), Trzeba zapanować nad przestrzenią (2018) oraz Trzeba oswoić własne miejsce (2018)
https://orcid.org/0000-0002-2539-6895
Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 16 (2020), Strony: 464-494
Data zgłoszenia: 2020-11-07Data publikacji: 2020-12-15
https://doi.org/10.32927/ZZSiM.676
Abstrakt
Są to listy warszawskiego lekarza dr. Józefa Jabłońskiego, podczas okupacji ukrywającego się – jako Żyd – na wsi na Lubelszczyźnie. Zachowało się 13 tekstów, pisanych w okresie od września do grudnia 1942 r. W odróżnieniu od większości informacji pochodzących od ukrywających się, te zdumiewają opisami przyjemnych sytuacji. Niektóre brzmią tak, jak gdyby dr Jabłoński pojechał na wypoczynek na wieś do znajomych. Oczywiście powstaje pytanie, w jakim stopniu publikowane listy odzwierciedlają sytuację prawdziwą. Jasne, że wiele informacji nie mogło się w nich znaleźć. Niemniej jednak to, co jest, wydaje się raczej prawdziwe. Jak wytłumaczyć to, że autorowi było w ukryciu tak dobrze? Niewątpliwie trafił do światłych, dobrych ludzi. Statystyczna szansa trafienia człowieka potrzebującego schronienia akurat do takich była jednak niewielka. W towarzyszącym publikacji komentarzu rozpatrzono elementy sytuacji społecznej, które tę szansę w wypadku dr. Jabłońskiego zwiększyły
Słowa kluczowe
ukrywanie się Żydów , okupacja , Lubelszczyzna , konspiracja , lekarze , listy jako źródło historyczne
Bibliografia
Blady-Szwajgier Adina, I więcej nic nie pamiętam, Warszawa: Nisza, 2019.
Google Scholar
Brodowska-Kubicz Helena, Z chłopskiej łąki. Wspomnienia, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1994.
Google Scholar
Ciesielska Maria, Lekarze getta warszawskiego, Warszawa: Wydawnictwo Dwa Światy, 2017.
Google Scholar
Frister Roman, Autoportret z blizną, tłum. Elżbieta i Roman Frister, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Przybylik&, 2019.
Google Scholar
Grossman Leonid, Śmierć poety, tłum. Władysław Broniewski, Warszawa: Książka, 1939.
Google Scholar
Huxley Aldous, Nad Zatoka Meksykańską, tłum. Stanisława Kuszelewska, Warszawa: wyd. J. Przeworski, 1938.
Google Scholar
Kula Marcin, Jerzy Jedlicki, historyk nietypowy, Warszawa: Otwarta Rzeczpospolita i Nisza, 2018.
Google Scholar
Kula Marcin, Mimo wszystko bliżej Paryża niż Moskwy. Książka o Francji, PRL i o nas, historykach, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010.
Google Scholar
Kula Marcin, W drodze przez walące się Niemcy, „Mówią Wieki” 2000, nr 5.
Google Scholar
Kula Marcin, Wspomnienia o wspomnieniach. Syn o pobycie Witolda Kuli w niewoli, „Łambinowicki Rocznik Muzealny” (Opole) 2009, t. 32.
Google Scholar
Kula Witold, Dziennik czasu okupacji, do druku podali Nina Assorodobraj-Kula, Marcin Kula, wstępem i przypisami opatrzył Marcin Kula, Warszawa: PIW, 1994.
Google Scholar
Kula Witold, Rozdziałki, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 1996.
Google Scholar
Lipszyc Rywka, Dziennik z getta łódzkiego, oprac. i wstęp Ewa Wiatr, posłowie Anita Friedman, Kraków–Budapeszt: Austeria, 2017.
Google Scholar
Morcinek Gustaw, Gołębie na dachu, Warszawa: Rój, 1939.
Google Scholar
Najmniej jestem tam gdzie jestem… Listy Zofii z Vorzimmerów Breustedt z Warszawy i getta warszawskiego do córkami Marysi w Szwajcarii (1939–1942), wstęp, oprac. i komentarze Elżbieta Orman, tłum. listów niemieckojęzycznych Elżbieta Wrońska, konsultacja językowa Ewa Górbiel, Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego i Księgarnia Akademicka, 2016.
Google Scholar
Rachmanowa Aleksandra, Tragedia pewnej miłości. Powieść o małżeństwie Lwa Tołstoja, Katowice: Księgarnia i Drukarnia Katolicka, 1938.
Google Scholar
Rodziewiczówna Maria, Atma. Powieść, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1929.
Google Scholar
Spis rzeczy z nienapisanej książki, z Jerzym Jedlickim rozmawiała Justyna Dąbrowska, „Tygodnik Powszechny” 2011, nr 13.
Google Scholar
Steinhaus Hugo, Wspomnienia i zapiski, oprac. Aleksandra Zgorzelska, Londyn: Aneks, 1992.
Google Scholar
Sułek Antoni, Badacz i świadek drugiej generacji. O ratowaniu lokalnej pamięci zagłady Żydów, „Więź” 2017, nr 4.
Google Scholar
Sułek Antoni, Both Researcher and Second-Generation Witness. On Rescuing Local Memory of the Holocaust in Poland, „East European Politics and Societies and Cultures” 2018, t. 20, nr 10.
Google Scholar
Sułek Antoni, Droga do Sobiboru, „Tygodnik Powszechny” 2019, nr 15.
Google Scholar
Sułek Antoni, Kto pomagał, kto zabijał, „Tygodnik Powszechny” 2018, nr 8.
Google Scholar
Sułek Antoni, Ocalenie Lejbusia Goldberga. Kropla historii Zagłady [w:] Co się dzieje z polskim społeczeństwem? Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Ireneuszowi Krzemińskiemu, red. Urszula Kurczewska, Małgorzata Głowania, Wojciech Ogrodnik, Dominik Wasilewski, Warszawa: WUW, 2019.
Google Scholar
Sułek Antoni, Śmierć prawdziwym zwycięzcą, „Tygodnik Powszechny” 2019, nr 36.
Google Scholar
[Sułek Antoni], Wobec Żydów więcej było wolno, z prof. Antonim Sułkiem rozmawia Maciej Stasiński, „Gazeta Wyborcza”, 2–3 VI 2018.
Google Scholar
Tokarska-Bakir Joanna, Bracia miesiące. Studia z antropologii historycznej Polski 1939–1946, Warszawa: IBL PAN, 2020 (w druku).
Google Scholar
Wells Herbert George, Ludzie jak bogowie, tłum. Janina Sujkowska, Warszawa: Biblioteka Groszowa, 1928.
Google Scholar
Wiktor Jan, Błogosławiony chleb ziemi czarnej, Warszawa: Książnica-Atlas, 1939.
Google Scholar
Wójcik Przemysław, Wstęp [w:] Rychliński Stanisław, Wybór pism, Warszawa: PWN, 1976.
Google Scholar
Żywoty historyczne, wstęp i przypisy Ryszard Stemplowski, Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2020.
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Autor & "Zagłada Żydów. Studia i Materiały"
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Marcin Kula, Szuflada z dokumentami [Czarna księga, red. Wasilij Grossman, Ilja Erenburg, oprac. Joanna Nalewajko-Kulikov] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Marcin Kula, Elementy obrazu może błędne, ale całość najpewniej prawdziwa. Jedwabne, Radziłów, Wąsosz… [Mirosław Tryczyk, Miasta śmierci] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Marcin Kula, Skończyły się obchody rocznicy Marca, porozmawiajmy więc o nim jeszcze raz, w perspektywie długiego trwania , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Marcin Kula, Kucia Marek, Auschwitz jako fakt społeczny , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Marcin Kula, Studium casusu (nawet jeśli niezwykłego), czy kulturowej historii powszechnej? Maria Ferenc, „Każdy pyta, co z nami będzie”. Mieszkańcy getta warszawskiego wobec wiadomości o wojnie i Zagładzie, Warszawa: ŻIH, 2021, 528 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 18 (2022)
- Marcin Kula, Po lekturze Behemota , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Marcin Kula, Na defiladę – czy na psychoterapię? Michał Bilewicz, Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości, Kraków: Mando, 2024, 336 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 20 (2024)
Podobne artykuły
- Jan Grabowski, Przyczynek do biografii Ireny Sendlerowej (z dokumentów warszawskiego Ratusza) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Anna Bikont, „Raz napadł na nas młody chłopak i strzelał, myśmy już nie uciekali”. Morderstwa popełniane przez członków AK i BCh na Żydach ze wsi Strzegom , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Alina Skibinska, Dariusz Libionka, „Przysięgam walczyć o wolną i potężną Polskę, wykonywać rozkazy przełożonych, tak mi dopomóż Bóg”. Żydzi w AK. Epizod z Ostrowca Świętokrzyskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
- Jan Grabowski, Tropiąc Emanuela Ringelbluma. Udział polskiej Kriminalpolizei w „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Jan Grabowski, Klaus-Michael Mallmann, Martin Cüppers, Półksiężyc i swastyka. III Rzesza a świat arabski , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Jan Grabowski, Hunting down Emanuel Ringelblum. The Participation of the Polish Kriminalpolizei in the ‘Final Solution of the Jewish Question , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2017)
- Marta Janczewska , Official Medical Documents as a Source for Research of the Fate of Warsaw Jews 1939–1941 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2013)
- Jan Grabowski, Waitman Wade Beorn, Marching into Darkness. The Wehrmacht and the Holocaust in Belarus , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Ewa Wiatr, „Zdawanie Żydów” – udział policjantów granatowych w wysiedlaniu Żydów na przykładzie powiatu radomszczańskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Jan Grabowski, Stefan Klemp, Freispruch für das „Mord-Bataillon”. Die NS-Ordnungspolizei und die Nachkriegsjustiz , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
