English
Język Polski
Anatomia donosu ks. Stanisława Trzeciaka na ks. Tadeusza Pudra
Dariusz Libionka
libion@wp.pl Biogramhistoryk, profesor Instytutu Filozoϐii i Socjologii PAN, kierownik działu naukowego Państwowego Muzeum na Majdanku. Redaktor naczelny rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”. Ostatnio opublikował: Klucze i kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939–1950 (2014, współredaktor z Janem Grabowskim) oraz Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie. Zarys problematyki (2017). Współautor dwutomowej publikacji Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski (2018).
https://orcid.org/0000-0003-0180-6463
Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk
Jan Grabowski
grabows@uottawa.ca Biogramprofesor historii na Uniwersytecie w Ottawie (Kanada), członek Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Opublikował m.in. Judenjagd. Polowanie na Żydów 1942–1945. Studium dziejów pewnego powiatu (2011); w 2013 r. ukazało się rozszerzone wydanie anglojęzyczne tej książki – Hunt for the Jews: Betrayal and Murder in German-Occupied Poland, a w 2016 r. nakładem Yad Vashem edycja hebrajskojęzyczna; redaktor wielu tomów zbiorowych, np. Klucze i kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939–1950 (2014, z Dariuszem Libionką); opracowuje też krytyczne wydania źródeł, np. Szraga Fajwel Bielawski, Ostatni Żyd z Węgrowa. Wspomnienia ocalałego z Zagłady w Polsce (2015); „Szczęście posiadać dom pod ziemią”. Losy kobiet ocalałych z Zagłady w okolicach Dąbrowy Tarnowskiej (2016).
https://orcid.org/0000-0002-6916-9379
Uniwersytet w Ottawie
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 13 (2017), Strony: 641-675
Data zgłoszenia: 2020-10-17Data publikacji: 2017-12-03
https://doi.org/10.32927/ZZSiM.370
Abstrakt
O Tadeuszu Pudrze, katolickim księdzu pochodzenia żydowskiego i jego tragicznych losach, pisano już kilkakrotnie. Powodem, dla którego powracamy do
tej postaci, jest odnalezienie w aktach Niemieckiego Sądu Specjalnego w Warszawie przechowywanych w Archiwum Państwowym w Warszawie liczącej
52 karty teczki z aktami sprawy aresztowanego 24 kwietnia 1941 r. ks. Pudra. Dokumentacja ta pozwala na zweryfikowanie funkcjonujących w obiegu informacji i przekazów, a także, co nie mniej ważne, przynosi wiele nowych, nieznanych wcześniej faktów. Historycy nie wiedzieli dotąd, że Puder został osądzony i skazany przez Sąd Specjalny za typowe dla warszawskich Żydów „przestępstwo”: uchylanie się od noszenia opaski. W aktach znajdują się historia uwięzienia Pudra, przebieg dochodzenia i „rozprawy” sądowej, sentencja wyroku, dokumenty dotyczące pobytu w więzieniu przy ul. Rakowieckiej i szpitalu św. Zofii, wreszcie zapisy na temat jego ucieczki w listopadzie 1942 r. Pierwsze dwa dokumenty dotyczą przyczyn aresztowania Pudra. Potwierdziło się to, co
wiedziano, lecz o czym starano się pisać jak najmniej: przyczyną aresztowania Pudra był donos złożony przez ks. Stanisława Trzeciaka – postać, wokół której
nagromadziło się wiele legend i niejasności. Aby postępowanie Trzeciaka stało się bardziej zrozumiałe, zdecydowaliśmy się przybliżyć jego sylwetkę i poglądy, a także przedstawić szerszy kontekst jego działalności i sprostować nieścisłości pojawiające się w literaturze przedmiotu. Konieczne było również przypomnienie źródeł osobistej nienawiści Trzeciaka do Pudra.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Dariusz Libionka, W poszukiwaniu miliona Sprawiedliwych , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Jan Grabowski, Ratowanie Żydów za pieniądze – przemysł pomocy , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
- Jan Grabowski, Propaganda antyżydowska w Generalnej Guberni, 1939–1945 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 6 (2010)
- Jan Grabowski, Biedni Polacy patrzą na warszawskich Żydów i na getto warszawskie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Dariusz Libionka, Polish Literature on Organized and Individual Help to the Jews (1945–2008) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Dariusz Libionka, Głową w mur. Interwencje Kazimierza Papée, polskiego ambasadora przy Stolicy Apostolskiej, w sprawie zbrodni niemieckich w Polsce, listopad 1942 – styczeń 1943 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Dariusz Libionka, Against a Brick Wall. Interventions of Kazimierz Papee, the Polish Ambassador at the Holy See with Regard to German Crimes in Poland, November 1942–January 1943 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Jan Grabowski, Redakcja, From the editor , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Jan Grabowski, Hunting down Emanuel Ringelblum. The Participation of the Polish Kriminalpolizei in the ‘Final Solution of the Jewish Question , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2017)
- Dariusz Libionka, Joshua D. Zimmerman, The Polish Underground and the Jews, 1939–1945 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
Podobne artykuły
- Krzysztof Czubaszek, Stanisław Żemis – świadek zagłady Żydów w Łukowie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Stanisław Obirek, Stanisław Musiał, Wyrzut sumienia. Wokół relacji chrześcijańsko- -żydowskich i polsko-żydowskich, red. i wybór tekstów Janusz Poniewierski, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2019, 248 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
- Jan Grabowski, Tadeusz Tomasz Krasnodębski, Policjant konspiratorem. Szesnaście lat na muszce Gestapo i bezpieki [Policeman-Conspirator. Sixteen years on a sight of Gestapo and State Security] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Romuald Jakub Weksler-Waszkinel, Father Stanisław Musiał's Struggle with Memory , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Stanisław Obirek, Dialog chrześcijańsko-żydowski z Zagładą w tle , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Natalia Aleksiun, Gdy Fajga porzuciła Tadeusza. Wojenne związki ocalałych po Zagładzie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Stanisław Obirek, Każdy z nas potrzebuje czasu, czyli rzecz nie tylko o Janie Tomaszu Grossie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Romuald Jakub Weksler-Waszkinel, Księdza Stanisława Musiała zmagania z pamięcią , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Jerzy Tomaszewski, Jakub Petelewicz, Jak Polacy patrzyli na getto z zewnątrz z Jerzym Tomaszewskim rozmawia Jakub Petelewicz , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Stanisław Obirek, Zadziwiające milczenie polskiego Kościoła katolickiego o Holokauście , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
