English
Język Polski
‘Chairman’s Best Child’ – Mail Delivery in the Łódź Ghetto (1939–1944)
Adriana Bryk
adriana.bryk@lodz.ap.gov.pl Author Biographysince 2001 employee of the State Archive in Lodz, post-graduate student at the Nicolaus Copernicus University in Toruń Research interests: Holocaust during world War II, with particular emphasis on provincial ghettos in Sieradz county and the Łódź ghetto, occupation of the Wartheland, the T4 program in the psychiatric hospitals in Łódź and Warta. Other interests include: archive studies, the functioning of chancelleries of offices in the 20th century; document and archive creation. Author of Niedopowiedziana historia. Niewysłane karty pocztowe z getta łódzkiego and articles on archive studies and history. Participated in the program “Lexicon of the Łódź Ghetto” carried out within the framework of National Programme for the Development of Humanities
https://orcid.org/0000-0002-3961-5622
State Archive in Lodz
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 16 (2020), Pages: 523-553
Submission Date: 2020-11-07Publication Date: 2020-12-15
https://doi.org/10.32927/ZZSiM.663
Abstract
Following the announcement of the decision to establish the ghetto in Łódź, in February 1940 the German post office stopped delivering mail to Jewish addresses. The Eldest of the Jews, Mordechaj Chaim Rumkowski, established the Department of Mail within the framework of the administration in order to ensure uninterrupted delivery of correspondence to Jewish addresses. This article discusses the Department’s operation in as many dimensions as possible and systematizes our knowledge on its topic. It characterizes the rules which regulated the post office’s operation, the types of mail and addressees. It also discusses the censorship, that is the rules and criteria which the censors used when withholding ghetto residents’ correspondence. The reflections on the topic of the censoring practice are based on an analysis of annotations placed on mail and their relation to the content of the mail. This text is not a study on correspondence as a source for Holocaust research. It only signals the topic of treating correspondence in the form of postcards as a source for Holocaust research, as a testimony to the living conditions in the ghetto, to how people communicated with one another, and to how and what about ghetto residents informed others, and predominantly as a testimony of the victims. An important part of the article is a description of unsent postcards stored at the State Archive in Łódź in the fonds called “Przełożony Starszeństwa Żydów w Getcie Łódzkim” (Eldest of the Jews in the Łódź Ghetto). The collection consists of over 22,000 postcards, vast majority of which are postcards written by people detained in the Łódź ghetto which were not mailed by the post office. They were withheld on the basis of a decision made by the ghetto censorship or due to a temporary suspension of Postsperre (mail stoppage) during the period when Jews were being deported to death centers
Keywords
post office , mail delivery , correspondence , postcards , Łódź ghetto
References
Źródła archiwalne / Archival sources
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi (AP Łódź)
Google Scholar
Przełożony Starszeństwa Żydów w Getcie Łódzkim
Google Scholar
Archiwum Bejt Lochamej ha-Getaot
Google Scholar
RG 4323
Google Scholar
Archiwum YIVO Institute for Jewish Research w Nowym Jorku (AYIVO)
Google Scholar
RG 241/338; 241/358; 241/456
Google Scholar
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego (AŻIH)
Google Scholar
American Jewish Joint Distribution Committee 1939–1941
Google Scholar
Źródła publikowane / Published sources
Google Scholar
Archiwum Ringenbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 10: Losy Żydów łódzkich (1939–1942), oprac. Monika Polit, Warszawa: ŻIH i WUW, 2013.
Google Scholar
Dziennik Lolka Lubińskiego, tłum. Katarzyna Gucio, oprac. Anna Łagodzińska, Łódź: Muzeum Miasta Łodzi, 2015.
Google Scholar
Encyklopedia getta. Niedokończony projekt archiwistów z getta łódzkiego, oprac. Krystyna Radziszewska i in., Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2014.
Google Scholar
Heilig Bernard, Pierwsze siedem miesięcy w getcie Litzmannstadtu [w:] Oblicza getta. Antologia tekstów z getta łódzkiego, red. Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2018.
Google Scholar
Kronika getta łódzkiego / Litzmannstadt Getto 1941–1944, red. Julian Baranowski i in., t. 1: 1941, t. 2: 1942, t. 3: 1943, t. 4: 1944, t. 5: Suplementy, Łódź: Wydawnictwo UŁ i Archiwum Państwowe w Łodzi, 2009.
Google Scholar
Mostowicz Arnold, Żółta gwiazda i czerwony krzyż, red. Joanna Podolska, Łódź: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, 2014.
Google Scholar
Niedopowiedziana historia. Karty pocztowe z getta łódzkiego, oprac. Adriana Bryk, Łódź: Archiwum Państwowe w Łodzi, 2015.
Google Scholar
Oblicza getta. Antologia literatury z getta łódzkiego, red. Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2018.
Google Scholar
Rozensztajn Szmul, Notatnik, tłum. i oprac. Monika Polit, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów i ŻIH, 2008.
Google Scholar
Sierakowiak Dawid, Dziennik, red. Ewa Wiatr, Adam Sitarek, Warszawa: ŻIH, 2016.
Google Scholar
Literatura przedmiotu / Content related Literature
Google Scholar
Alberti Michael, Die Verfolgung und Vernichtung der Juden im Reichsgau Wartheland 1939–1945, Wiesbaden: Harrasowitz, 2006.
Google Scholar
Baranowski Julian, Likwidacja getta łódzkiego w 1944 roku [w:] Judaica łódzkie w zbiorach muzealnych i zasobach archiwalnych, red. Marek Budziarek, Łódź: Muzeum Historii Miasta Łodzi, 1994.
Google Scholar
Czechowska-Błachiewicz Aleksandra, Lodzer Deutsch/Lodzerdeutsch – język potoczny Niemców Łodzi [w:] Kultura jako czynnik rozwoju miasta na przykładzie Łodzi, red. Violetta Krawczyk-Wasilewska, Monika Kucner, Emila Zimnica0Kuzioła, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2012.
Google Scholar
Dąbrowska Danuta, Administracja żydowska w Łodzi i jej agendy w okresie od początku okupacji do zamknięcia getta (8 IX 1939 – 30 IV 1940), „Biuletyn ŻIH” 1963, nr 1/2 (45/46).
Google Scholar
Löw Andrea, Getto łódzkie / Litzmannstadt Getto. Warunki życia i sposoby przetrwania, tłum. Małgorzata Półrola, Łukasz Marek Plęs, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2012.
Google Scholar
Serwański Edward, Obóz zagłady w Chełmnie nad Nerem, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1964.
Google Scholar
Sitarek Adam, „Jachsenci”, „szyszki”, „Jockey Club” – elity getta łódzkiego [w:] Elity i przedstawiciele społeczności żydowskiej podczas II wojny światowej, red. Martyna Grądzka-Rejak, Aleksandra Namysło, Kraków–Katowice–Warszawa: IPN, 2017.
Google Scholar
Sitarek Adam, „Nie myśl, że to piszę obłąkany”. Listy rabina z Grabowa i jego misja informowania o Zagładzie, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2019, nr 15.
Google Scholar
Sitarek Adam, „Otoczone drutem państwo”. Struktura i funkcjonowanie administracji żydowskiej getta łódzkiego, Łódź: IPN, 2016.
Google Scholar
Sitarek Adam, „Zaprowiantowanie obozu jest podobno wzorowe …” Wiedza więźniów getta łódzkiego na temat ośrodka zagłady w Chełmie nad Nerem, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2017, nr 13.
Google Scholar
Tokar Jerzy, Materiały Komisji Problemowo-badawczej. Zeszyt XXIII. Łódzkie poczty lokalne w okresie okupacji 1939–1945, „Łódzki Biuletyn Filatelistyczny” 1976, nr 2 (56).
Google Scholar
Urynowicz Marcin, Listy o Zagładzie: Kryptoinformacja, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2002, nr 1.
Google Scholar
License
Copyright (c) 2020 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Similar Articles
- Irmina Gadowska, Conditions of artistic activity in the Łódź ghetto 1940–1944 in the light of sources: administration documents, recollections and witness testimonies , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Editors, Ewa Wiatr, Adam Sitarek, From the editors , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Krystyna Radziszewska, Department for the “Insettled” (Abteilung für die Eingesiedelte) in the Łódź Ghetto in Light of Archival Documents and Autobiographical Texts , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Ewa Wiatr, “A Spiritual Candle Is Burning Inside Me.” Rabbi Josef Guzik and his Diary , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 15 (2019)
- Adam Sitarek, Danuta Dąbrowska – pioneer researcher of the Łódź ghetto , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Adam Sitarek, Viktor Hahn’s Łódź ghetto diary , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Andrzej Grzegorczyk, The Gypsy Camp in the Łódź Ghetto (1941–1942) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Sylweriusz B. Królak, Strolling in the Ghetto. Experience of the Space of the Łódź and Warsaw Ghettoes from a Pedestrian’s Perspective , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Ewa Wiatr, “Journey into the World.” Interviews Conducted in the Łódź Ghetto by Hashomer Hatzair Members , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Ewa Wiatr, The Hakhshara Movement in the Łódź Ghetto in Light of Documents 1940–1941 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 > >>
You may also start an advanced similarity search for this article.
