English
Język Polski
What is the Holocaust for Today, or Poetic Survival
Marta Tomczok
marta.tomczok@us.edu.pl Author Biographyworks at the Institute of Polish Literary Research of the University of Silesia. She is interested in the relationship between the Holocaust and pop culture, and postmodernism. Recently, she published Czyja dzisiaj jest Zagłada? Retoryka – ideologia – popkultura (2017). Editor-in-chief of the „Narracje o Zagładzie”
https://orcid.org/0000-0001-9512-007X
Silesian University
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 17 (2021), Pages: 53-72
Submission Date: 2021-12-17Publication Date: 2021-12-20
https://doi.org/10.32927/zzsim.871
Abstract
This article outlines the method of analyzing newest Polish poetry about the Holocaust from the perspective of ideological uses and abuses as well as interceptions, a method that makes references to the neo-Marxist ideology. The method of suspicious and critical reading of contemporary poems helps reveal the absence from the contemporary discourses of not only the Jewish experience, but also the Jewish Holocaust poetry which discusses it, both that produced in Polish and Yiddish. The analysis of Radosław Kobierski, Piotr Macierzyński, and Grzegorz Kwiatkowski’s works as well as the paraphrases, allusions, and quotations hidden in them reveals the ideological character of references to the Holocaust. By contrast, in a poem by Jacek Podsiadło the said references facilitate building a narrative about Holocaust poetry from scratch, which is the only way of saving it. The introduction of the conception of an archive-poem and a matrix-poem in contrast to a poem which absorbs other people’s voices and bases on abuses and interceptions, close to poetic survival, signals the insufficiently exploited potential of contemporary poetry which gives life to Jewish poetry and facilitates its survival.
Keywords
Polish poetry , Holocaust , interception , ideological abuse , poem
References
Alphen Ernst van, Performatywność prowokacji. Przypadek Artura Żmijewskiego, tłum. Roma Sendyka [w:] idem, Krytyka jako interwencja. Sztuka, pamięć, afekt, red. Katarzyna Bojarska, Kraków: Wydawnictwo UJ, 2019.
Google Scholar
Augustyniak Anna, O mojej mowie [w:] Anna Augustyniak, Między nami zwierzętami, Gdańsk: słowo/obraz/terytoria, 2020.
Google Scholar
Bauer Yehuda, Przemyśleć Zagładę, tłum. Jerzy Giebułtowski, Janusz Surewicz, Warszawa: ŻIH, 2016.
Google Scholar
Borowski Tadeusz, [a jednak wiem – gdy zechcesz odejść…] [w:] idem, Pisma w czterech tomach, red. Tadeusz Drewnowski, Justyna Szczęsna, Sławomir Buryła, t. 1: Poezja (Gdziekolwiek ziemia… – Noce esencjalne – Księga z dnia Wigilii – Światło i cień – Koniec wojny? – O poezji i poecie – Pokolenie – Cztery wolności – poezja zarzucona – Z pamiętnika), oprac. Tadeusz Drewnowski, Justyna Szczęsna, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2003.
Google Scholar
Borowski Tadeusz, [Na zewnątrz noc…] [w:] idem, Pisma w czterech tomach, red. Tadeusz Drewnowski, Justyna Szczęsna, Sławomir Buryła, t. 1: Poezja (Gdziekolwiek ziemia… – Noce esencjalne – Księga z dnia Wigilii – Światło i cień – Koniec wojny? – O poezji i poecie – Pokolenie – Cztery wolności – poezja zarzucona – Z pamiętnika), oprac. Tadeusz Drewnowski, Justyna Szczęsna, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2003.
Google Scholar
Borowski Tadeusz, Do narzeczonej [w:] idem, Pisma w czterech tomach, red. Tadeusz Drewnowski, Justyna Szczęsna, Sławomir Buryła, t. 1: Poezja, oprac. Tadeusz Drewnowski, Justyna Szczęsna, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2003.
Google Scholar
Borowski Tadeusz, Pożegnanie z Marią [w:] idem, Pisma w czterech tomach, t. 2: Proza (1) (Z Byliśmy w Oświęcimiu – Pożegnanie z Marią – Kamienny świat – Z kręgu Pożegnania z Marią i Kamiennego świata – Określenia oświęcimskie), oprac. Sławomir Buryła, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2004.
Google Scholar
Debord Guy, Wolman Gil J., Przechwytywanie – instrukcja obsługi, tłum. Maria. Adamczak, konsultacja Anna. Matuszyńska [w:] Miasto w sztuce – sztuka miasta, red. Ewa. Rewers, Kraków: Universitas, 2010.
Google Scholar
Eagleton Terry, Ideologia i forma literacka, tłum. Piotr. Graff [w:] Marksizm i literaturoznawstwo współczesne. Antologia, wybór i oprac. Andrzej. Lam, Bogdan Owczarek, wstęp Bogdan Owczarek, Warszawa: PIW, 1979.
Google Scholar
Ettinger Bracha L., Transkryptum: tropienie śladów pamięci w/z/w myślą o Innym, tłum. Anna Chromik, Anna Kisiel, „Narracje o Zagładzie” 2016, nr 2.
Google Scholar
Glazar Richard, Stacja Treblinka, tłum. Ewa Czerwiakowska, Warszawa: Dom Spotkań z Historią: Ośrodek Karta, 2011.
Google Scholar
Gombrowicz Witold, Dziennik 1953–1956, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1997.
Google Scholar
Jankowicz Grzegorz, Formy heteronomii. Polskie pole literackie po 1989 roku i jego relacje z innymi polami społecznymi [w:] Grzegorz Jankowicz, Piotr Marecki, Alicja Palęcka, Jan Sowa, Tomasz Warczok, Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu, Kraków: Korporacja Ha!art, 2014.
Google Scholar
Jarzyna Anita, Poezja (wobec) Zagłady – ku nowym narracjom, „Narracje o Zagładzie” 2019, nr 5.
Google Scholar
Kałuża Anna, Splątane obiekty. Przechwycenia artystyczno-literackie w niewspółmiernym świecie, Kraków: Wydawnictwo UJ, 2019.
Google Scholar
Kobierski Radosław, [Facet prowadzi swoją małą wojnę] [w:] Radosław Kobierski, Drugie ja, Poznań: Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, 2011.
Google Scholar
Kobierski Radosław, VI. Podróże [w:] Radosław Kobierski, Południe, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa: Studium Literacko-Artystyczne przy Instytucie Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2004.
Google Scholar
Kwiatkowski Grzegorz, Henryk Mandelbaum, ur. 1922 zm. 2008 [w:] Grzegorz Kwiatkowski, Sową, Stronie Śląskie: Biuro Literackie, 2017.
Google Scholar
Kwiatkowski Grzegorz, Richard Glazar [w:] Grzegorz Kwiatkowski, Karl-Heinz M., Stronie Śląskie: Biuro Literackie, 2019.
Google Scholar
Leociak Jacek, [głos w dyskusji wokół wiersza Słup ze słów Jacka Podsiadły], http://magazynwizje.pl/aktualnik/debata-slup-ze-slow/.
Google Scholar
Leociak Jacek, Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2019.
Google Scholar
Macierzyński Piotr, XXX [w:] idem, Antologia wierszy ss-mańskich, Kraków: Korporacja Ha!art, 2011.
Google Scholar
Mann Tomasz, Śmierć w Wenecji [w:] idem, Nowele, tłum. Leopold Staff, Warszawa: Czytelnik, 1956.
Google Scholar
Michaels Walter Benn, Forgetting Auschwitz: Jonathan Littell and the Death of a Beautiful Woman, „American Literary History” 2013, nr 4.
Google Scholar
Mitzner Piotr, Biedny język, Warszawa: Wydawnictwo UKSW, 2011.
Google Scholar
Niedyskrecje pocztowe. Korespondencja Tadeusza Borowskiego, wybór i oprac. Tadeusz Drewnowski, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001.
Google Scholar
Nycz Ryszard, Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2012.
Google Scholar
Ostatnie fastrygi. Irit Amiel w rozmowie z Agnieszką Piśkiewicz-Bornstein, Katowice: Wydawnictwo UŚ, 2021 [w opracowaniu].
Google Scholar
…Pieśń ujdzie cało… Antologia wierszy o Żydach pod okupacją niemiecką, oprac. i wstęp Michał Maksymilian Borwicz, Warszawa–Łódź–Kraków: Centralna Żydowska Komisja Historyczna w Polsce, 1947 (Lublin: Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, 2012).
Google Scholar
Podsiadło Jacek, Słup ze słów [w:]Jacek Podsiadło, Podwójne wahadło, Poznań: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury, 2020.
Google Scholar
Re: Przetrwać Holokaust, https://www.arte.tv/pl/videos/100291-001-A/re-przetrwac-holokaust/.
Google Scholar
Sutzkever Abraham, Zielone akwarium, tłum. Michał Friedman, wstęp Ruth Wisse, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1992.
Google Scholar
Szymel Maurycy, Matka gdera [w:] idem, Twarzą ku nocy. Twórczość literacka Maurycego Szymla, red. Maria Antosik-Piela, Eugenia Prokop-Janiec, współpraca jidyszystyczna Karolina Szymaniak, Kraków: Wydawnictwo UJ, 2015.
Google Scholar
Tomczok Marta, Czy Polacy i Żydzi nienawidzą się nawzajem? Literatura jako mediacja, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2019.
Google Scholar
Tomczok Marta, Czyja dzisiaj jest Zagłada? Retoryka – ideologia – popkultura, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2017.
Google Scholar
Tomczok Paweł, Niewrażliwość człowieka ekonomicznego, „Kultura Współczesna” 2018, nr 4 (103).
Google Scholar
Wark MacKenzie, Spektakl dezintegracji. Sytuacjonistyczne drogi wyjścia z XX wieku, tłum. Katarzyna Makaruk, Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, 2014.
Google Scholar
Wiesel Elie, Moi nauczyciele [w:] Pieśń umarłych. Opowiadania, tłum. Małgorzata Tomicka, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991.
Google Scholar
Żółkiewska Agnieszka, Wstęp [w:] Słowa pośród nocy. Poetyckie dokumenty Holokaustu, wstęp, wybór i oprac. Agnieszka Żółkiewska, tłum. Marek Tuszewicki, Agnieszka Żółkiewska, Michał Koktysz, Warszawa: ŻIH, 2012.
Google Scholar
License
Copyright (c) 2021 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Jacek Leociak, Marta Tomczok, Affective Holocaust Kitsch – Introduction , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Marta Tomczok, The Łódź Ghetto in Contemporary Literature for Children and Young People. Critique of ‘New Sensitivity’ , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Marta Tomczok, “Oh, to Fly Where There Is No Ghetto, or Workshops…” Rutka Laskier’s Diary Between Necroesthetics and Necropolitics , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 14 (2018)
- Marta Tomczok, Religious Holocaust Kitsch. Outline of the Phenomenon , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 15 (2019)
- Marta Tomczok, The Demon of Reconciliation. The Discourse on the Contemporary Righteous in Popular Novels , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 12 (2016)
- Marta Tomczok, Poisining. Piołun i popiół… Thirty Years Later , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 13 (2017)
- Marta Tomczok, Anna Mach, Świadkowie świadectw. Postpamięć Zagłady w polskiej literaturze najnowszej; Małgorzata Wójcik-Dudek, W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 13 (2017)
- Marta Tomczok, Kinga Piotrowiak-Junkiert, Świadomość zwrócona przeciwko sobie samej. Imre Kertész wobec Zagłady , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 12 (2016)
- Marta Tomczok, Polish literature in the face of the Holocaust 2000–2024. Subjective balance , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 20 (2024)
Similar Articles
- Jacek Leociak, Understanding the Holocaust. A Task for Generations , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Jan Grabowski, Editors, From the editor , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Editors Journal, Jan Grabowski, From the editors , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Jacek Leociak, Marta Tomczok, Affective Holocaust Kitsch – Introduction , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Dan Michman, Dutch Society and the Jewish Fate: A Puzzling Record , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 12 (2016)
- Klaus Peter Friedrich, Nazi Murder on the Jews in Polish Communist Press (1942–1944) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 2 (2006)
- Natalia Aleksiun, When Fajga Left Tadeusz. Wartime Relationships of Survivors after the Holocaust , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Dariusz Libionka, Alina Skibińska, “I swear to fight for a free and mighty Poland, carry out the orders of my superiors, so help me God.”Jews in the Home Army. An Episode from Ostrowiec Świętokrzyski , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Jan Grabowski, Barbara Engelking, Warsaw Jews Expelled from Switzerland to the General Government , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 1 (2005)
- Przemysław Czapliński, The Holocaust as a Horror. A Handful of Comments on Polish Literature during 1985–2015 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 12 (2016)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 > >>
You may also start an advanced similarity search for this article.
